HSE حرف اول کلمات Health به معنی بهداشت و Safety به معنی ایمنی و همچنین Environment محیط زیست بوده که متولی و عهده دار کلیه مسائل مربوط به بهداشت محیط کار، ایمنی و محیط زیست است.
تعریف کلی: بهداشت، ایمنی و محیط‌زیست(HSE) صطلاحاً HSE گفته می‌شود که حروف آن مخفف کلمات زیر هست:
H: Health بهداشت‌کار
S: Safety ایمنی کار
E: Environment محیط زیست
بهداشت و ایمنی از سال ۱۸۸۵ میلادی با هم مطرح شده اند و هر جا که ایمنی مطرح شده است سخن از بهداشت و محیط نیز به میان آمده است. مباحث ایمنی بعد از انقلاب صنعتی به دلایل افزایش آمار مرگ ومیرکارگران مطرح گردید. مسائل محیط‌زیست نیز بعد از انقلاب صنعتی به وجود آمد و به شکل حادی مطرح گردید. همچنین به دلیل شرایط و سنگینی کار در معادن زغال‌سنگ وافزایش بیماری‌های ناشی از کار در میان کارگران، بحث بهداشت نیز مطرح گردید و درگام بعدی ارتباط بین بیماری و وقوع حادثه کشف گردید. به عبارت دیگر، وقتی یک نیروی کار بیمار شود حادثه می‌آفریند یا اینکه دچار حادثه می‌شود. با افزایش بیماری‌ها حوادث نیز افزایش می‌یابد و این‌ها به‌گونه‌ای به یکدیگر متصل هستند. به‌طورکلی می‌توان گفت که واژه ایمنی مترادف با امنیت هست به عبارتی امنیت هر موسسه و محیط کاری و حتی هر کشوری، در گرو ایمنی و رعایت مسائل و تکنیک‌های کاربردی و عملی مربوط به آن می‌باشد. لذا اگر بخواهیم محیط امنی در محل کار خود و حتی در کشور خود به وجود بیاوریم و نیروی انسانی در آن احساس امنیت کند و تجهیزات، ساختمان‌ها و امکانات به بهترین شکل مورداستفاده قرار بگیرند، باید محیط ما ایمن باشد. بنابر این در تعریف HSE به‌طورکلی می‌توان ابعاد زیر را نیز عنوان نمود: فنی، پزشکی، فرهنگی و اجتماعی – رفتاری و روانی در حقیقت HSE، موضوعات بهداشت، ایمنی و محیط‌زیست را تحت کنترل خود درمی‌آورد؛ به‌عبارت‌دیگر در هرکدام از شاخه‌های HSE، مواردی گنجانده شده که هر یک به‌تنهایی شامل موارد متعددی می‌باشد که در زیر به آن‌ها اشاره می‌شود.
بهداشت(Health): در سازمان، موضوع بهداشت که شامل بهداشت عمومی(فردی) بهداشت محیط و بهداشت حرفه‌ای می‌شود حائز اهمیت است. بهداشت فردی به‌سلامت مجموعه افراد مربوط می‌شود و بهداشت محیط پیرامون سازمان را در بر می گیرد و بهداشت حرفه‌ای نیز شامل یک سری آنالیزهای شغلی می‌شود.
ایمنی(Safety): در سازمان، یک سری مخاطرات ایمنی وجود دارد که در صورت عدم رفع آن مغایرت‌ها ممکن است منجر به حوادثی گردد.
درزمینه ایمنی در سازمان، مسائل گسترده‌ای مطرح می‌شود که خود شامل چند دسته است. دسته اول مربوط به ایمنی در عملیات می‌باشد که خود شامل ایمنی صحنه عملیات، کار در ارتفاع، جوشکاری و برشکاری، ایمنی تجهیزات و ماشین‌آلات و… می‌باشد. دسته دوم مربوط به ایمنی در سازمان است که شامل ایمنی انبار، مدیریت حریق، محصورسازی، علائم هشداردهنده و… است و دسته سوم شامل ایمنی اشخاص در سازمان می باشدکه حذف یا کاهش مخاطرات و استفاده از تجهیزات حفاظت فردی را در بر می گیرد.
محیط زیست(Environment): محیطی است شامل هوا، آب، خاک، منابع طبیعی، گیاهان، جانوران، انسان‌ها و روابط متقابل بین آن‌ها که سازمان در آن فعالیت می‌نماید. محیط می‌تواند از درون یک سازمان تا سیستم محلی، منطقه‌ای و جهانی گسترش یابد. لازم به ذکر است فعالیت‌های سازمان دارای جنبه‌های محیط زیستی است که می‌تواند با محیط‌زیست تأثیر متقابل داشته باشد.
HSE-MS چیست؟
MS مخفف شده کلمات Management به معنای مدیریت و system به معنای سیستم/ سامانه می‌باشد.
مزایای سامانه مدیریت ایمنی، بهداشت و محیط زیست:
• ایجاد بستر مناسب برای بهبود بهره‌وری و تعالی سازمان
• کاهش زیان‌های مستقیم و غیرمستقیم ناشی از حوادث
• هدفمند نمودن فعالیت‌های مرتبط با مدیریت سامانه ایمنی، بهداشت و محیط‌زیست
• ارزیابی مؤثر مخاطرات ایمنی، بهداشتی و محیط‌زیست
• کاهش هزینه‌های مربوط به خسارات ایمنی، بهداشت و محیط‌زیست از قبیل خسارت ناشی از توقف کار، هزینه‌های درمان و ازکارافتادگی کارکنان و خسارات وارده به تجهیزات و دستگاه‌ها
• شناخت کافی از عوامل بالقوه آسیب‌رسان در محیط کار
• ایجاد ساختار مشخص برای مدیریت سامانه HSE و تعیین مسئولیت‌ها
• هدفمند نمودن و یکپارچه کردن سامانه مدیریت بهداشت، ایمنی و محیط‌زیست.
• ایجاد بستر مناسب برای بهبود مستمر سامانه مدیریت HSE در سازمان
• شناخت قوانین و مقررات ایمنی و محیط کار
• رعایت مسائل حفاظت و ایمنی محیط کار
• ارزیابی مؤثر ریسک‌ها و کاهش آن‌ها به‌منظور کنترل حوادث
• ایجاد انگیزه در کارکنان به‌واسطه تلاش برای ایجاد محیط کاری ایمن
• ایجاد زمینه مناسب برای استفاده از توان فکری بالقوه کارکنان برای تقویت سامانه مدیریت HSE
• فراهم کردن امکانات آموزشی مناسب و فرهنگ‌سازی درزمینه های بهداشت، ایمنی و محیط‌زیست برای کلیه کارکنان سازمان
• کمک به اجرای الزامات و طرح‌های موجود در زمینه های بهداشت، ایمنی و محیط زیست